Haurren eta nerabeen babesa aro digitalean: Euskaltel Fundazioak eztabaida Eusko Legebiltzarrera eraman du

Ez dago zalantzarik azken urteetako aurrerapen teknologiko azkarrak errotik aldatu duela gure bizi-modua, ikasteko modua eta elkarrekiko harremanak. Iraultza digital horrek, pandemiaren ondoren are gehiago bizkortu denak, aukera ugari ekarri ditu, baina baita arriskuak ere, garapen betean dauden taldeek —haurrak eta nerabeek— bereziki pairatzen dituztenak.

Egoera horretaz eta teknologia oker erabiltzeak izan dezakeen eraginaz jabetuta, Euskaltel Fundazioak, EU Kids Online eta Unicefen lankidetzarekin, jardunaldi bat antolatu zuen Eusko Legebiltzarrean. Jardunaldi hori topagune eta hausnarketa-gune izan zen erakundeentzat, industriako adituentzat, hezkuntza-komunitatearentzat, familientzat eta, agian garrantzitsuena, gazteentzat.

Jardunaldia Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko lehendakariak eta Jon Ander de las Fuentes Euskaltelgo presidenteak inauguratu zuten. Tejeriaren hitzetan, funtsezkoa da erakundeek bermatzea adingabeek alfabetizazio digital egokia jasotzea, Interneten segurtasunez aritu ahal izateko. De las Fuentesek, bestalde, Euskaltel Fundazioaren 25 urteko ibilbidea gogorarazi zuen haurren babes digitalarekin lotutako proiektuetan.

Haurrak, eskubide digitalak eta gurasoen bitartekaritza

Irekitze-ekitaldiaren ondoren, lankidetza-erakundeek —EU Kids Onlinek eta Unicefek— egindako bi ikerketa garrantzitsuren ondorioak aurkeztu ziren.
UNICEFek nabarmendu zuen premiazkoa dela hausnartzea ingurune digitalak haurren eta nerabeen ongizatean eta autonomian duen benetako eraginaz. Helburua, azaldu zutenez, ez da haurrak espazio digitaletik kanpo uztea, baizik eta babestea, haien eguneroko bizitzaren parte funtsezkoa bihurtu den esparru hori baztertu gabe.

EU Kids Online txostenak, berriz, gainbegiratzeko tresnen —eduki-iragazkiak, denbora-mugak edo kontaktu-kontrolak— erabileran gorakada nabarmena agerian utzi zuen. Hala ere, hazkunde horrek ez du izan pareko bilakaerarik gurasoen laguntza-estrategietan. Kontraste horrek ondorio garbi batera eramaten du: familien rola indartu behar da hezkuntza digitalean eragile aktibo gisa.

Diziplina anitzeko ikuspegia: industriak, erakundeak eta gazteria

Jardunaldiak jarraitu zuen hiru eztabaida-mahairekin, non industria, erregulatzaileak eta gazteak elkartu ziren erronka digitalaren ikuspegi osoa eskaintzeko.
Google Espainia, Euskaltel–Masorange eta AEVItik etorritako ordezkariek adin-egiaztapena, sare-neutralitatea, eduki-etiketak eta sektorearen erantzukizuna bezalako gaiak aztertu zituzten, ingurune digital seguruak sortzearen ikuspegitik.

Eztabaidak erakutsi zuen enpresen eta gizartearen arteko erronka partekatua dela erabiltzaile gazteenak babesten dituzten plataformak eraikitzea. Ondorioen artean, nabarmendu zen administrazioen, industriaren eta familien arteko koordinazioa, eta baita interes gorena —adingabearena— politika publikoetan txertatzeko beharra ere.

Gazteen ahotsa entzutea, ezinbestekoa

Hirugarren espazioak gazteen ahotsa jarri zuen erdigunean. Susi Profe dibulgatzailearen gidaritzapean, hainbat ikastetxetako gazteek euren ikuspegia azaldu zuten, helduek sarritan gutxietsia, ingurune digitalari eta bertako arriskuei buruz.

Gazteentzat, sare sozialak eta ingurune digitala oro har dira identitatea eraikitzen duten eta sozializatzen diren espazioa. Beraz, haien esperientziak entzutea —onurak eta arriskuak— funtsezkoa da heziketa eta legeak haien errealitatetik urrun ez egiteko. Ez da soilik Internetetik babestea, baizik eta Interneten egoten irakastea.

Konfiantzazko espazioak sortzea: gizarte osoaren erronka

Jardunaldia amaitzeko, Nerea Enbeitak, Euskaltel Fundazioko zuzendariak, eta Nerea Melgosak, Eusko Jaurlaritzako sailburuak, bideari buruzko gogoeta partekatu zuten: beharrezkoa da elkarrekiko konfiantzazko espazioak sortzea.

Azken helburua ez da bunker digitalak eraikitzea, baizik eta ingurune aberasgarri bat sortzea, non helduek eta adingabeek zalantzak eta erabakiak parteka ditzaketen. Familiek, ikastetxeek, enpresek eta erakundeek elkarrekin lan eginda soilik lortuko dugu teknologia aukera-iturri izatea, eta ez arrisku-iturri.